Dunia ya kidiplomasia imepigwa na butwaa kufuatia taarifa za kifo cha ghafla cha Balozi wa Afrika Kusini nchini Ufaransa, Nkosinathi Emmanuel Mthethwa, ambaye ameripotiwa kufariki dunia baada ya kuanguka kutoka ghorofa ya 22 ya Hoteli ya kifahari ya Hyatt iliyopo katika kitongoji cha 17, jijini Paris. Tukio hili lilitokea usiku wa kuamkia jana na tayari limezua mjadala mkubwa miongoni mwa Watanzania, Wafaransa, na raia wa Afrika Kusini wenyewe.
Kwa mujibu wa vyanzo vya karibu, Mthethwa anaripotiwa kuanguka mara baada ya kupokea ujumbe wa simu kutoka kwa mke wake, ujumbe ambao ulielezwa kuwa na maneno yaliyomuweka katika hali ya mshtuko na wasiwasi mkubwa. Mashuhuda wa tukio walisema kwamba waliona harakati za dharura zikifanywa na wahudumu wa hoteli baada ya kuanguka kwake, lakini juhudi za kuokoa maisha yake hazikufanikiwa.
Marehemu Mthethwa alikuwa mwanadiplomasia mwenye heshima kubwa. Alianza rasmi majukumu yake kama Balozi wa Afrika Kusini nchini Ufaransa mnamo Februari 2024, ambapo alipewa jukumu la kuimarisha mahusiano ya kidiplomasia, kibiashara, na kiutamaduni kati ya mataifa hayo mawili. Kabla ya kuteuliwa kuwa Balozi, Mthethwa alihudumu kama mjumbe wa kudumu wa Afrika Kusini katika Shirika la Umoja wa Mataifa la Elimu, Sayansi na Utamaduni (UNESCO), ambapo alichangia kwa kiasi kikubwa katika sera za elimu na utamaduni barani Afrika.
Mbali na jukumu la kidiplomasia, Mthethwa pia aliwahi kushika nyadhifa mbalimbali serikalini nchini kwake. Alikuwa Waziri wa Michezo, Sanaa na Utamaduni, ambapo alihimiza maendeleo ya sekta ya michezo na kukuza usanii wa Kiafrika katika medani za kimataifa. Pia aliwahi kushika nyadhifa katika Wizara ya Polisi na Wizara ya Usalama wa Ndani, akihusiana moja kwa moja na masuala ya ulinzi wa taifa. Uzoefu wake mpana ulimfanya atambuliwe kama kiongozi mwenye weledi na mchango wa kipekee katika siasa na utumishi wa umma.
Taarifa za kifo chake zimethibitishwa na Serikali ya Afrika Kusini, kupitia Wizara ya Mambo ya Nje, ambayo imetuma salamu za rambirambi kwa familia ya marehemu, pamoja na raia wote wa Afrika Kusini walioguswa na msiba huu. Rais wa Afrika Kusini, kupitia msemaji wake, amesema: “Kifo cha Mthethwa ni pigo kubwa kwa taifa letu. Tumempoteza kiongozi, mpenda amani na mtetezi wa maendeleo ya kijamii na kiutamaduni.”
Nchini Ufaransa, maofisa wa serikali pia wameeleza masikitiko yao, wakisema Balozi Mthethwa alikuwa kiungo muhimu kati ya Paris na Pretoria. Polisi wa Ufaransa wamesema uchunguzi wa kina umeanzishwa kubaini mazingira halisi ya tukio hilo, japokuwa tetesi za kujitoa uhai zimesambaa kutokana na hali iliyotangulia tukio hilo.
Kifo cha Mthethwa kimeacha simanzi kubwa si tu katika jamii ya kidiplomasia, bali pia kwa marafiki, wanasiasa, na wasanii aliowahi kushirikiana nao wakati akihudumu serikalini. Jamii ya Kiafrika nchini Ufaransa imeanza mikutano ya maombi na maombolezo, huku ikisubiri maelezo zaidi juu ya mipango ya mazishi na usafirishaji wa mwili wake kurejea nyumbani Afrika Kusini.
Kwa hakika, kumbukumbu ya Mthethwa kama kiongozi shupavu, mwenye dira na msimamo thabiti, itabaki mioyoni mwa watu wengi kwa muda mrefu. Dunia inamuaga mwanadiplomasia ambaye aliamini katika nguvu ya mshikamano wa kijamii, utamaduni na ushirikiano wa kimataifa.
